Jedną z najpopularniejszych w polskiej sztuce kulinarnej przypraw jest chrzan. Jego mocny, wyciskający łzy z oczu aromat kojarzy nam się najczęściej z potrawami wielkanocnymi. Ostry smak chrzanu bynajmniej nie przyćmiewa smaku potrawy, lecz doskonale podkreśla go.
Roślina ta znana jest nie tylko ze względu na walory smakowe, ale także dzięki swoim właściwościom leczniczym.
Czym jest chrzan, do jakich potraw się go stosuje i czy rzeczywiście stanowi remedium na dolegliwości zdrowotne?
Czym jest chrzan?
Chrzan jest gatunkiem rośliny z rodziny kapustowatych, uprawianym w prawie całej Europie jako przyprawa. Jest rośliną łatwo dziczejącą, bywa więc traktowany jako chwast tym bardziej, iż jego liście są silnie trujące dla bydła domowego. Do celów kulinarnych nadaje się wyłącznie korzeń, z którego uzyskuje się gotowy produkt.
Zastosowanie w kuchni
Szerokie zastosowanie w kuchni ma tylko jedna postać chrzanu, i jest nią chrzan tarty. Jego niezwykły smak i aromat doskonale wzbogacają i podkreślają smak potraw takich jak:
– buraki,
– jabłka,
– kiszonki,
– różne sałatki i surówki,
– wędzone tofu.
Ponadto chrzan jest stosowany do wytwarzania niektórych rodzajów majonezu i musztardy, np. musztardy chrzanowej.
Jak przygotować chrzan tarty?
Naturalnie najlepiej kupić na targu świeżo wykopany korzeń chrzanu, wtedy będzie miał najbardziej intensywny smak i zapach. Wybierając korzeń należy zwrócić uwagę na jego wygląd: czy jest jędrny, twardy i nie ma uszkodzeń. Warto także lekko natrzeć palcem skórkę i powąchać – aromat powinien od razu dać się wyczuć.
Po przyniesieniu do domu, należy opłukać korzeń chrzanu z zanieczyszczeń, obrać i zetrzeć na tarce. Taki chrzan będzie niesamowicie ostry, jego unoszący się w powietrzu aromat od razu wyciśnie nam łzy z oczu i przetka zatoki. Na sam koniec należy doprawić chrzan tarty do smaku i gotowe.
Przechowywanie chrzanu
Chrzan często się przydaje w kuchni, a nie zawsze można go kupić, toteż surowy korzeń warto przechowywać w spiżarce lub wysuszyć, uprzednio pokroiwszy go na plastry.
Starty i gotowy do wykorzystania chrzan długo zachowa świeżość i wszelkie walory smakowe w zawekowanych słoiczkach.
Chrzan jako antybiotyk
Najciekawsze właściwości chrzanu to jego właściwości lecznicze i to im prawdopodobnie roślina ta zawdzięczała swoją niegdysiejszą popularność. Przed wynalezieniem antybiotyków i zyskaniem przez nie popularności ludzie chronili się przed chorobami i leczyli wyłącznie przy użyciu roślin.
Zawarte w chrzanie substancje mają działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe oraz grzybobójcze. Jeśli więc złapało nas jesienne przeziębienie – warto sięgnąć po ten naturalny lek, który być może uchroni nas przed uciążliwą antybiotykoterapią.
Na pasożyty i układ trawienny
Chrzan, podobnie jak czosnek i kiszonki, wykazuje silne działanie odrobaczające. Jeśli zatem podejrzewamy u siebie lub któregoś z domowników robaczycę, zacznijmy od przygotowania i zjedzenia chrzanu tartego, który powinien nas wybawić z kłopotu. Działanie lecznicze tartego chrzanu docenimy także, jeśli cierpimy z powodu dolegliwości układu pokarmowego, takich jak:
– zaburzone wydzielanie soków trawiennych,
– problemy z trawieniem,
– schorzenia wątroby (za wyjątkiem jej marskości).
Układ oddechowy i narząd ruchu
Jako roślinę o wszechstronnym oddziaływaniu na nasz organizm, możemy stosować chrzan w następujących problemach ze strony układu oddechowego:
– chroniczny katar,
– zapalenia oskrzeli,
– kaszel,
– trudna do odkrztuszenia wydzielina.
Jeśli zaś chodzi o narząd ruchu, to i w tym przypadku chrzan tarty lub w plastrach pomoże, przynosząc ulgę np. w bólach reumatycznych.
Smacznie i zdrowo
Niektórzy z nas pamiętają jeszcze smak pajdy świeżutkiego chleba posmarowanego świeżo startym chrzanem. Warto go sobie przypomnieć, zwłaszcza w okresie jesienno – zimowych przeziębień.
